3. § Onderhoud kapitaalgoederen

In onze gemeente vinden allerlei activiteiten plaats, zoals wonen, werken en recreëren. Voor deze activiteiten zijn voorzieningen in de openbare ruimte nodig, zoals wegen, openbare verlichting, riolering, groen en gebouwen. Deze voorzieningen zijn de kapitaalgoederen van de gemeente. Het beheer ervan is de verantwoordelijkheid van de gemeente. Om veilig gebruik van de voorzieningen te verzekeren is onderhoud nodig. Als het onderhoud niet meer voldoende is, is gedeeltelijke of totale vernieuwing nodig. Wat daarna ook weer regelmatig onderhoud vraagt. Deze paragraaf is belangrijk, omdat het niet alleen gaat om het in stand houden van de kapitaalgoederen voor de huidige gebruikers, maar ook voor de toekomstige generaties. Ook het financieel belang van onderhoud is groot, zo’n 20% van de begroting. De onderhoudskosten per kapitaalgoed zijn in beheerplannen opgenomen. Onderstaande tabel laat u zien welke beheerplannen er zijn. Erachter staat het gemeentelijk beleid waar het beheer van uitgaat.

Beheerplan	Jaar van vaststelling	Jaar van herziening	Financiële voorziening/reserve	Gemeentelijk beleid
Wegen, fiets- en voetpaden	2015	2020	Nee	Integrale Visie Openbare Ruimte (2008).
Civiele Kunstwerken	2015	2020	Nee
Groen en Recreatie gebieden	2015	2020	Nee	Bomenverordening 2013
				Groenbeleidsplan 'Barendrecht ziet groen' (2008)
				Integrale Visie Openbare Ruimte (2008).
Openbare verlichting	2015	2020	Nee	Appendix duurzaamheid (2015)
				Beleidsplan openbare verlichting (2004)
Speelvoorzieningen	2015	2020	Nee	Speelruimteplan 2010-2020 (2009)
				Notitie schoolpleinen (2013)
Riolering	2017	2022	Ja	Het Gemeentelijk Rioleringsplan 2018-2022 vormt samen met het basisrioleringsplan het beheerprogramma.
Waterhuishouding	2016	2020	Nee	Waterbeheerprogramma 2016-2021 van Waterschap Hollandse Delta.
				Gemeentelijk waterplan.
				Nota bodembeheer en bodemkwaliteitskaart van Barendrecht.
Accommodaties	2014 2016	2020	Ja	Kadernota Vastgoed (2014).
				Notitie schoolpleinen (2013)

Beheer

Het beheer van gemeentelijke wegen, zoals rondwegen, wijkontsluitingswegen, straten, fiets- en voetpaden, richt zich niet alleen op de verhardingen, maar ook op de afvoer van hemelwater en de bestrijding van het onkruid op de verharding. Naast landelijk geldende uitgangspunten voor onderhoud is rekening gehouden met vastgestelde kwaliteitsniveaus. De kwaliteitsniveaus van onderhoud zijn politieke keuzes.

Met periodieke inspecties, lokale metingen en wijkschouwen wordt informatie verkregen over de toestand van de wegverhardingen. Met een geautomatiseerd beheerprogramma wordt de verkregen informatie vertaald naar een meerjarenplanning voor het dagelijks en planmatig onderhoud. Na afstemming met andere werkzaamheden en planontwikkelingen in de openbare ruimte wordt deze meerjarenplanning opgenomen in het beheerplan. Onderhoud van asfaltverhardingen moet op tijd plaatsvinden. Gebeurt dat niet op tijd, dan treedt er kapitaalvernietiging op. Als wij onderhoud aan het asfalt te lang uitstellen, zijn er zwaardere (en duurdere) maatregelen nodig. Elementenverharding kent geen kapitaalvernietiging. Bij uitstel loopt enkel de beeldkwaliteit terug. Naast planmatig onderhoud vindt er dagelijks onderhoud en direct onderhoud plaats. Waar planmatig onderhoud gericht is op het in goede staat brengen, is dagelijks onderhoud gericht op het in goede staat houden. Direct onderhoud vindt plaats wanneer de verkeersveiligheid in het geding is, bijvoorbeeld bij een gat in de weg.

 

Vooruitblik 2020

Komend jaar wordt de revitalisatie van Buitenoord voortgezet. Ook wordt gestart met de Voordijk, daar wordt de verharding aangepast in verband met de snelfietsroute F15. In ’t Fruit wordt de verharding van de straten compleet vervangen door nieuwe verharding. Dit gebeurt integraal met de vervanging van de riolering. Afhankelijk van de bouwontwikkelingen van Patrimonium, wordt integraal met de rioolvervanging de Talmaweg vernieuwd. Verder wordt het laatste gedeelte van de Ziedewijdsedijk opnieuw ingericht. Tenslotte zijn er plannen in voorbereiding om de Smitshoekse Baan, Noorder- en Zuidersingel te voorzien van geluidreducerend asfalt. Op de Smitshoeksebaan is tevens de intentie om 5 oversteekplaatsen veiliger te maken.

Beheer

Bruggen, tunnels en grondkerende constructies zijn ingedeeld in categorieën. De A-categorie is maatschappelijk het meest belangrijk. Deze kunstwerken worden minimaal eens in de 3 jaar geïnspecteerd. De B -categorie eens per 5 jaar en de C-categorie wordt alleen 10-jaarlijks geschouwd. Deze volgorde wordt ook toegepast bij het vaststellen van onderhouds- en vervangingsmaatregelen.

 

Vooruitblik 2020

In de Voordijk – Carnisseweg is een dam met duiker in slechte staat. In 2019 vonden voorbereidingen plaats en zijn de benodigde financiële middelen aangevraagd. Na positieve besluitvorming over de benodigde investering worden Dam en duiker in 2020 vervangen door nieuwe exemplaren. Inspectie van het kunstwerkenareaal is volledig uitgevoerd. Op basis van de resultaten worden maatregelen in beeld gebracht. Deze maatregelen kunnen variëren van klein onderhoud tot grootschalige vervangingen.

Beheer

In de IVOR-nota (Integrale Visie Openbare Ruimte) is de visie vastgelegd voor zowel de inrichting & structuur als de beheerkwaliteit van de openbare ruimte. Samen met het groenbeleidsplan ‘Barendrecht ziet groen’, waarin de doelen voor de groenstructuur, groeninrichting en groenbeheer zijn vastgelegd, vormt deze integrale visie de kaders en richtlijnen voor het beheer en onderhoud van het groen in de openbare ruimte. Voor het beheer van het groen zijn beheerkwaliteiten vastgesteld. Dit zijn politieke keuzes. In tegenstelling tot voorgaande jaren, wordt vanaf 2019 het openbaar groen onderhouden op basis van frequentie (dus wordt niet meer aangegeven hoe veel onkruid er mag staan of hoe hoog het onkruid mag zijn, maar wordt aangegeven dat de plantvakken 10 keer geschoffeld moeten worden). Het voordeel hiervan is dat voor iedereen duidelijk is, wanneer welke werkzaamheden waar worden uitgevoerd. Dit bevordert de communicatie richting inwoners. De belangrijkste ambities zijn:

 

• het beheer van de bomen is gericht op een optimale begeleiding en ontwikkeling van de bomen en het structureel uitvoeren van boomveiligheidscontroles (concept strategisch boombeheer);
• beheerbewust ontwerpen en ontwerpbewust beheren (bij herinrichting van de openbare ruimte wordt het gewenste eindbeeld van het groen vastgelegd en het beheer is gericht op het bereiken van dit eindbeeld);
• bewoners betrekken bij de inrichting en beheer van het groen in de openbare ruimte.

 

De grote groengebieden (Zuidelijk Randpark, Zuidpolder, Oude Maas, Wevershoek) zijn niet in beheer bij de gemeente. Staatsbosbeheer is beheerder van deze groengebieden.

 

Vooruitblik 2020

De resultaten van de boomveiligheidscontrole zijn leidend voor het uitvoeren van de veiligheids- & beheermaatregelen. Afnemende vitaliteit, ziektes en/of onbeheerbare situaties zijn aanleiding om bomen en beplanting te vervangen. Kleinschalige groenrenovaties en boomvervangingsprojecten worden voorgelegd en besproken met de direct omwonenden.

Beheer

Naast de gemeente zijn ook andere beheerders verantwoordelijk voor de openbare ruimte met openbare verlichting. Zoals bijvoorbeeld de wegen met verlichting in eigendom van het Waterschap Hollandse Delta. De lichtmasten worden gemiddeld elke vier jaar visueel geïnspecteerd tijdens de lampvervanging. Stabiliteits-/sterktemetingen van lichtmasten vinden plaats wanneer lichtmasten 40 jaar oud zijn. Onveilige situaties, vaak gemeld door burgers en bedrijven, worden altijd direct opgelost. Armaturen hebben een gemiddelde levensverwachting van 25 jaar.

 

Vooruitblik 2020

In 2019 is het storingsonderhoud van de openbare verlichting aanbesteed. Door marktwerking zijn de bestekprijzen hoger dan voorgaande jaren. Komend jaar worden verouderde armaturen in de wijk Nieuweland vervangen. In Nieuweland gaat het om 1.033 armaturen. 15 armaturen met oranje/gele verlichting, zogenaamde SOX lampen worden vervangen. Verder is het de bedoeling om in alle wijken de verouderde SOX armaturen, nog 120 stuks te vervangen. SOX is een verouderde techniek, waar geen nieuwe lampen meer worden geproduceerd. Alle nieuwe armaturen zijn voorzien van ledverlichting en doormiddel van Zhaga-connectors voorbereid op telemanagement.

Beheer

De gemiddelde levensduur van speeltoestellen bedraagt 12 jaar. Daarbij is geen rekening gehouden met vandalisme, wel met slijtage door intensief gebruik en speelschade. De speelvoorzieningen worden vervangen aan de hand van een flexibel vervangingsschema, waarbij de budgetten voor de vervanging vrijkomen in het theoretische vervangingsjaar. Het moment van de daadwerkelijke vervanging van een speeltoestel wordt mede bepaald door de technische staat van het toestel. Gestreefd wordt om speelplekken zo veel mogelijk in zijn geheel te renoveren. Dit biedt immers nieuwe kansen om de inrichting nog beter te laten aansluiten op de vraag en het gewenste gebruik. De daadwerkelijke gebruikers worden zoveel mogelijk bij de inrichting betrokken. Dit gaat via een enquête, waarin bewoners en in het bijzonder kinderen een voorkeur voor speeltoestellen en/of wensen voor de speelplek kunnen opgeven. Met deze gegevens maken we een nieuw ontwerp voor de speelplek.

 

Vooruitblik 2020

In 2020 zal aan de hand van de laatste in 2019 uitgevoerde inspectie van de speeltoestellen in de openbare ruimte een lijst met vervangingen van speeltoestellen worden opgesteld. De lijst van vervangingen is gekoppeld aan de beleidsuitgangspunten van het Speelruimteplan 2010-2020. Het beleid geeft aan welke maatregelen genomen moeten worden op basis van de veiligheidsinspectieresultaten.

Straatmeubilair is het meubilair in de openbare ruimte dat niet primair wordt aangebracht om het verkeer te geleiden, maar te voorzien in behoeften van allerlei aard. Voorbeelden zijn zitbanken, fietsenrekken, hekwerken, afvalbakken, enzovoorts.

 

Beheer

Het onderhoud richt zich op het schoon, bruikbaar, heel en veilig houden. De onderhoudsstrategie bestaat uit vervangen wat niet meer te repareren is en/of vervangen nadat de technische levensduur is bereikt. Daarbij wordt ook bekeken of het nog functioneel is en of het nog aan de behoefte voldoet. Verzoeken van burgers en bedrijven hebben daar invloed op.

 

Vooruitblik 2020

Vervanging van meubilair nadat de technische levensduur is bereikt. Daarnaast vervanging na herinrichting of uitbreidingen op verzoek van bewoners.

Beheer

Riolering heeft tot doel het beschermen van: de volksgezondheid, de kwaliteit van de leefomgeving, de bodem, het grond- en oppervlaktewater. De gemeente is daarom verantwoordelijk voor de inzameling van het stedelijk afvalwater en hemelwater. Daarnaast probeert zij eventuele nadelige gevolgen van de grondwaterstand te beperken. Het beleid ten aanzien van het beheer van riolering is verankerd in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2018-2022 (GRP), dat in 2017 door de Raad is vastgesteld. De kosten worden gedekt binnen de rioolheffing. Ook wordt een voorziening opgebouwd voor toekomstige vervangingsinvesteringen. De kosten zijn opgedeeld in twee stromen:

 

1. het beheer- en onderhoud, exploitatiekosten;
2. vervangingsinvesteringen, die betrekking hebben op alle onderdelen van de (afval)waterketen.

 

De klimaatveranderingen zijn in heel Nederland voelbaar. Ook in Barendrecht. De overlast ten gevolge van de forse regenbuien die we zo nu en dan te verwerken krijgen is niet alleen op te lossen door de aanleg van een grotere buis. Daarnaast hebben we te maken met perioden van extreme droogte. Het vraagt om maatregelen van de gemeente, maar ook van inwoners, bedrijven en het waterschap Hollandse Delta. Er wordt bij grootschalige werkzaamheden integraal naar dit soort vraagstukken gekeken. De maatregelen moeten gevonden worden in samenspel met weg- en groenbeheer en het waterschap Hollandse Delta, om tot een goed evenwicht te komen van vasthouden, bergen en (vertraagd) afvoeren van hemelwater. Kortom, maatwerk voor iedere locatie afzonderlijk.

 

Vooruitblik 2020

Door klimaatverandering zijn we genoodzaakt gebieden door te lichten. Halverwege 2019 zijn we gestart met de aanpassingen in het centrum.  Verder zijn we gestart met de planvorming om wateroverlast in de Oranjewijk tegen te gaan. In 2020 zal ook de oude kern nader onderzocht worden.

In de Carnisseweg nemen we afscheid van de drukriolering, de woningen worden op een gescheiden rioolstelsel aangesloten. Verder worden diverse rioleren vernieuwd in de wijk Noord III. Dit gaat veelal in nauw overleg met Patrimonium. Ten gevolge van uitgevoerde inspecties start het renovatieplan door middel van relining en kleine reparaties. Tenslotte willen we starten met de verbetering en vernieuwing van de riolering in de Talmaweg.

Beheer

Op basis van kwaliteits- en kwantiteitsmetingen van de baggeraanwas op de waterbodem wordt bepaald welke gemeentelijke watergangen worden gebaggerd. Het Waterschap baggert haar eigen watergangen, maar als de aanliggende grond van de gemeente is, heeft de gemeente een ontvangstplicht van deze bagger. De gemeente betaalt voor het transporteren en afvoeren van deze bagger. Beschoeiingen worden op basis van inspecties vervangen. Veiligheid is vaak doorslaggevend voor de vervanging van een oeverbeschoeiing. Momenteel wordt de oeverbeschoeiing geïnventariseerd en vastgelegd in een digitaal beheersysteem.

In 2018 heeft het waterschap de verantwoordelijkheid voor het planmatig wateronderhoud (baggeren, waterplanten maaien en oeveronderhoud) van de grote waterpartijen in en rondom de Gaatkensplas overgedragen aan de gemeente. Hiervoor is een eenmalige afkoopsom van € 245.000 overeengekomen.

Momenteel loopt er een Europese aanbestedingsprocedure volgens de ‘mededingingsprocedure met onderhandeling’. Deze procedure biedt de mogelijkheid om een aannemer te zoeken met de beste kennis van zaken, creatieve en innovatie oplossingsrichtingen en de volle motivatie om de komende 10 jaar aan de slag te gaan in dit gebied. Het beschikbare budget staat vast in deze aanbesteding. De procedure geeft goede mogelijkheden om de bewonersgroep te betrekken.

De planning is om begin 2020 de beste aannemer geselecteerd te hebben.

De begrote bedragen voor het onderhoud van de openbare ruimte in 2020 zijn als volgt:

Omschrijving	2020
Groen	2.511.000
Riolering	1.971.000
Wegen	1.790.000
Openbare verlichting	851.000
Waterwegen	567.000
Straatreiniging	548.000
Kunstwerken	147.000
Gladheidsbestrijding	64.000
Budgetten openbare ruimte	8.449.000

Uitgangspunt voor het beheer en het onderhoud van de gemeentelijke accommodaties is het (blijven) bieden van een hoogwaardig voorzieningenniveau, met kwalitatief goede accommodaties. Met deze accommodaties faciliteert de gemeente beleidsdoelstellingen op het gebied van onderwijs, sport, cultuur, welzijn, enzovoorts. Het onderhoud is verdeeld in planmatig, dagelijks en meldingenonderhoud. Het planmatig onderhoud richt zich op het voldoen aan conditiescore 3 (redelijk) en uiteraard aan de vigerende wet- en regelgeving. Om schommelingen in uitgaven voor planmatig onderhoud te compenseren is er een reserve onderhoud gebouwen. Dagelijks onderhoud is onderhoud dat vooraf niet voorzien kan worden en meestal door gebruikers gemeld wordt, ook wel meldingenonderhoud genoemd. Onvoorziene kostbare storingen en of wijzigingen in bouwregelgeving kunnen grote invloed hebben op het budget dagelijks onderhoud. Voor ieder gemeentelijk gebouw is een meerjarenonderhoudsprognose (MJOP) opgesteld met “Conditiescore 3” conform de NEN 2767.

Conditiescore	Omschrijving conditie	Toelichting
1	Uitstekend	Incidenteel geringe gebreken
2	Goed	Incidenteel beginnende veroudering
3	Redelijk	Plaatselijk zichtbare veroudering. Functievervulling van gebouw- en installatiedelen niet in gevaar
4	Matig	Functievervullng van bouw- en installatiedelen in gevaar
5	Slecht	De veroudering is onomkeerbaar
6	Zeer slecht	Technisch rijp voor sloop

De gemeente streeft ernaar een voorbeeldfunctie te vervullen als het gaat om duurzaamheid en energiebesparing. Ook vanuit de wet Milieubeheer (31-08-2017) dienen we duurzame maatregelen toe te passen. Toepassing van duurzame maatregelen combineren wij indien mogelijk met planmatig onderhoud. Wanneer vanuit (veranderde) wet- en regelgeving aanpassingen nodig zijn, treden wij in overleg met gebruikers en/of (mede)eigenaren.

 

Vooruitblik 2020

De afdeling Vastgoed zal in het kader van de aangekondigde organisatiewijziging binnen de BAR-organisatie gaan werken vanuit een drietal taakgerichte teams. De idee hierbij is dat beleid, uitvoering en financiële en fiscale verantwoording daardoor beter is georganiseerd en geborgd. Op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing willen we doorgaan op de ingezette route.