3. § Onderhoud kapitaalgoederen

In de openbare ruimte zijn wegen, civiele kunstwerken, openbare verlichting, riolering, groen, straatmeubilair en speelvoorzieningen onze kapitaalgoederen. Het beheer ervan is de verantwoordelijkheid van de gemeente. Om veilig gebruik en langjarige instandhouding te verzekeren, is onderhoud nodig (dagelijks, planmatig en vervanging).
Kapitaalvernietiging moet worden voorkomen. De onderhoudskosten per kapitaalgoed zijn in beheerplannen opgenomen. Onderstaande tabel toont welke beheerplannen er zijn inclusief het gemeentelijk beleid.

Beheerplan	Jaar van vaststelling	Jaar van herziening	Financiële reserve/ voorziening		Gemeentelijk beleid
Wegen, fiets- en voetpaden	2022	2026	Nee	-	Beheerplan Wegen 2022-2026 (2022)
				-	Integrale Visie Openbare Ruimte (2008).
Civiele Kunstwerken	2020	2025	Nee
Groen en Recreatie	2020	2023	Nee	-	Bomenverordening (2013).
gebieden				-	Groenbeleidsplan 'Barendrecht ziet groen' (2008).
				-	Integrale Visie Openbare Ruimte (2008).
Openbare verlichting	2020	2025	Nee	-	Appendix duurzaamheid (2013).
				-	Beleidsplan openbare verlichting (2004).
Speelvoorzieningen	2020	2023	Nee	-	Speelruimteplan 2010-2020 (2009).
				-	Notitie schoolpleinen (2013).
Straatmeubilair en	2015	2023	Nee	-	Parkeernota Barendrecht (2008).
Verkeersvoorzieningen				-	Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
Riolering	2017	2023	Ja	-	Het Gemeentelijk Rioleringsplan 2018-2022.
Waterhuishouding	2020	2025	Nee	-	Nota bodembeheer en bodemkwaliteitskaart van gemeente Barendrecht.
Accommodaties			Ja	-	Kadernota Vastgoed (2014).
				-	Integraal HuisvestingsPlan (IHP) 2016.

Wegen, fietspaden, trottoirs etc. hebben een cruciale functie in de samenleving. Beheer van onze infrastructuur is dan ook een van onze kerntaken. Met periodieke inspecties en lokale metingen verkrijgen we informatie over de kwaliteit van onze wegverharding. Met een geautomatiseerd beheerprogramma vertalen we deze informatie naar klein en groot wegonderhoud.
Op verschillende locaties in de gemeente is in 2022 bestrating vervangen (bijv. voetpaden Vlietweg en Hoefslag, middenplein Tjalk), zijn voetpaden opnieuw bestraat, is het noordelijke fietspad Buitenlandse Baan omgevormd naar halfverhardingspad en zijn wegen opnieuw geasfalteerd (bijv.  (fiets-/voetpad De Bongerd, fietspad Harplaan en Avenue Carré westzijde, rotonde Hamburg/Rostock). Ook is in 2022 het nieuwe beheerplan Wegen 2022-2026 vastgesteld.

Bruggen, tunnels en grondkerende constructies verdelen we in categorieën. A-categorie civiele kunstwerken (maatschappelijk het meest belangrijk) inspecteren we minimaal 1x per 3 jaar. De B-categorie 1x per 5 jaar en de C-categorie kunstwerken schouwen we 10-jaarlijks. Deze volgorde passen we ook toe bij het vaststellen van onderhoudsmaatregelen en vervanging.
Naast kleine reparaties zijn in 2022 bij verschillende bruggen dekplanken vervangen of is een nieuwe slijtlaag aangebracht. Ook zijn diverse civiele kunstwerken opnieuw geschilderd.

Barendrecht is een groene gemeente. Ons groen zorgt voor een leefbare en gezonde omgeving voor onze inwoners. Ons groenbeheer is daarom gericht op duurzame instandhouding waarbij we onkruid bestrijden, beplanting snoeien, hagen knippen en gras maaien. Daarnaast vervangen we dode, niet aangeslagen of beschadigde beplanting en bomen.
Vanuit de zorgplicht is ook in 2022 weer een deel van onze bomen geïnspecteerd. Geadviseerde maatregelen (snoeien, kappen, nader onderzoek etc.) voerden we uit. Ook plantten we verspreid over de gemeente diverse bomen aan (gestart met uitvoering motie ‘Groene Parels’).

Goede openbare verlichting is van groot belang qua beleving en veiligheid van de openbare ruimte. Onveilige situaties en storingen proberen we daarom zo snel mogelijk op te lossen.
Afgelopen jaar zijn zo’n 350 armaturen vervangen door nieuwe, duurzame ledarmaturen (zo zijn de bedrijventerreinen Bijdorp en Reijerwaard volledig voorzien van nieuwe ledverlichting evenals de Portlandse Baan).

Speelplaatsen zijn de ontmoetingsplekken voor jong en oud. Om de veiligheid ervan te borgen, inspecteren wij de speelvoorzieningen 4x per jaar. Een gemiddelde speelplek gaat ongeveer 12 jaar mee. In 2022 zijn 15 plekken opnieuw ingericht, waaronder Alkmaardermeer en Mozartstraat. Alle plekken zijn integraal en in samenspraak met de gebruikers en buurtbewoners ingericht.

Straatmeubilair zijn banken, fietsenrekken, hekwerken, afvalbakken etc. Het onderhoud richt zich op schoon, heel en veilig. Verspreid over de gemeente is straatmeubilair vervangen omdat het niet meer te repareren was of de technische levensduur was bereikt.

Riolering heeft als doel het beschermen van de volksgezondheid, de kwaliteit van de leefomgeving, de bodem en het grond- en oppervlaktewater. Wij zijn daarom verantwoordelijk voor het inzamelen van stedelijk afvalwater en hemelwater. Het beheerbeleid van onze riolering is verankerd in het Gemeentelijk Rioleringsplan GRP 2018-2022 en de kosten worden gedekt binnen de rioolheffing. Daarnaast bouwen we een voorziening op voor toekomstige vervangingsinvesteringen.
In 2022 is ca. 43 km. riolering gereinigd waarvan 18 km ook is geïnspecteerd. In het hoofdriool zien we weinig verstoppingen en calamiteiten. Wel hebben we te maken met relatief veel wortelingroei in kolk- en huisaansluitingen. Ook constateren we veel scheuren in gres-riolering. Verder is verspreid over Barendrecht riolering vervangen (onder andere Centrum, Achterom, Vlietweg en Voordijk). Daarnaast is het project ‘rioolrenovatie 2021’ afgerond. Er zijn aanpassingen aan het riool uitgevoerd in de Oranjewijk ter vermindering van wateroverlast. Om inzicht in grondwaterstanden te vergroten, is een nieuw grondwatermeetnet aangebracht en opgeleverd.
Wat betreft gemalen zijn in het afgelopen jaar diverse rioolpompen vervangen, een aantal drukrioleringsclusters gerenoveerd, verschillende deelrenovaties uitgevoerd en diverse terreinindelingen geoptimaliseerd. Tevens is een nieuw onderhoudsmanagementsysteem geïmplementeerd. Hierdoor ontstaat meer inzicht in de status van de pompinstallaties en kan het onderhoud doelmatiger uitgevoerd worden.
De afspraken met het waterschap over het transport en zuiveren van afvalwater zijn geactualiseerd. In november is daartoe het afvalwaterakkoord door beide partijen ondertekend.

De (ondergrondse) container is onderdeel van de openbare ruimte (onroerende goederen) en komt als investering ten laste van de gemeente. De N.V. BAR Afvalbeheer faciliteert de gemeente in de aanschaf, plaatsing en het onderhoud van de ondergrondse containers. In 2022 is er besloten om een onderhouds- en vervangingsplan op te stellen. Het meerjarige vervangingsplan van ondergrondse containers en afzetcontainers van het afvalaanbiedstation is opgenomen in de begroting vanaf 2023.
Door de inhaalslag in het onderhoud van ondergrondse containers in 2021, is er in 2022 minder onderhoud noodzakelijk geweest. 

Op basis van kwaliteits- en kwantiteitsmetingen van de baggeraanwas bepalen we welke gemeentelijke watergangen worden gebaggerd. Het waterschap baggert haar eigen watergangen, maar als de aanliggende grond van de gemeente is, heeft de gemeente ontvangstplicht. Wij betalen dan ook voor het transport en de afvoer van deze bagger.
Als gevolg van beperkingen rondom baggerafzet (strenger overheidsbeleid voor stoffen als PFAS, fosfor en ijzer) was het complex en tijdrovend om in 2022 bagger kwijt te raken bij de reguliere stortplaatsen. Hierdoor is het niet gelukt om alle geplande baggerwerkzaamheden in 2022 af te ronden.
Beschoeiingen vervangen we op basis van inspecties waarbij de constructieve veiligheid vaak doorslaggevend is. Op diverse plaatsen is in 2022 beschoeiing vervangen (o.a. begraafplaats Scheldestraat).
In alle watergangen zijn gefaseerd rietvegetaties en waterplanten verwijderd (ecologie).

De uitgaven voor het onderhoud van de openbare ruimte in 2022 zijn als volgt:

onderhoud openbare ruimte	2022
groen	3.121.147
riolering	1.803.509
wegen	1.589.869
straatreiniging	860.331
water	683.730
openbare verlichting	653.418
kunstwerken	129.672
gladheidsbestrijding	19.764
totaal	8.861.439

Uitgangspunt voor het beheer en het onderhoud van de gemeentelijke accommodaties is het (blijven) bieden van een hoogwaardig voorzieningenniveau, met kwalitatief goede accommodaties. Met deze accommodaties faciliteert de gemeente beleidsdoelstellingen op het gebied van onderwijs, sport, cultuur, welzijn, etc. Het onderhoud is verdeeld in planmatig-, dagelijks- en storingsonderhoud. Het planmatig onderhoud richt zich op het voldoen aan conditiescore 3 (redelijk/schoon heel en veilig) en uiteraard aan de vigerende wet- en regelgeving. Om schommelingen in uitgaven voor planmatig onderhoud te compenseren is er een reserve onderhoud gebouwen.
Dagelijks onderhoud is onderhoud dat vooraf niet voorzien kan worden en meestal door gebruikers gemeld wordt, ook wel meldingenonderhoud genoemd. Onvoorziene kostbare storingen en of wijzigingen in de bouwregelgeving kunnen grote invloed hebben op het budget dagelijks onderhoud. Voor ieder gemeentelijk gebouw is een meerjarenonderhoudsprognose (MJOP) opgesteld. met “Conditiescore 3” conform de NEN 2767.

Conditiescore	Omschrijving conditie	Toelichting
1	Uitstekend	Incidenteel geringe gebreken
2	Goed	Incidenteel beginnende veroudering
3	Redelijk	Plaatselijk zichtbare veroudering. Functievervulling van gebouw- en installatiedelen niet in gevaar
4	Matig	Functievervulling van bouw- en installatiedelen in gevaar
5	Slecht	De veroudering is onomkeerbaar
6	Zeer slecht	Technisch rijp voor sloop

De gemeente streeft ernaar een voorbeeldfunctie te vervullen als het gaat om duurzaamheid en energiebesparing. Ook vanuit de wet Milieubeheer dienen we duurzame maatregelen toe te passen. De toepassing van duurzame maatregelen combineren wij, indien mogelijk, met planmatig en dagelijks onderhoud. Wanneer vanuit (veranderde) wet- en regelgeving aanpassingen nodig zijn, treden wij in overleg met gebruikers en/of (mede)eigenaren. Op deze wijze geven wij invulling aan participatie. In dit jaar zijn wij verder gegaan met de integratie van beleid en uitvoering op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing. Bij diverse accommodaties zijn hiervoor maatregelen getroffen. Daarnaast is gewerkt aan een plan voor het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed.

 

Onderdeel		Onderdeel				Aantal		Eenheid
Gemalen		Bergbezinkvoorziening				1		stuks
Gemalen		CVK				9		stuks
Gemalen		Drukriool				223		stuks
Gemalen		Groot gemaal (droog)				2		stuks
Gemalen		Groot gemaal (nat)				60		stuks
Gemalen		Oppervlaktewatergemaal				3		stuks
Groen		Boom				23.068		stuks
Groen		Cultuurbeplanting				327.487		vierkante meter
Groen		Gras				2.115.351		vierkante meter
Groen		Haag				54.674		vierkante meter
Groen		Natuurlijke beplanting				235.130		vierkante meter
Kunstwerken		Fiets-voetbruggen				101		stuks
Kunstwerken		Overige kunstwerken				207		stuks
Kunstwerken		Verkeersbruggen/viaducten				45		stuks
Openbare verlichting		Armatuur				13.369		stuks
Openbare verlichting		Lamp				13.556		stuks
Openbare verlichting		Lichtmast				12.991		stuks
Riolering		Drukriolering				61.130		strekkende meter
Riolering		Rioolput				8.831		stuks
Riolering		Rioolvoorziening				2		stuks
Riolering		Vrijvervalleiding				340.318		strekkende meter
Spelen		Kunstmatige valondergrond				7.209		vierkante meter
Spelen		Schoolpleinen				17		stuks
Spelen		Speel en sportplekken				274		stuks
Spelen		Speeltoestellen				1.568		stuks
Verkeer		Markering				2.905.874		vierkante meter
Verkeer		Verkeersbord				5.164		stuks
Verkeer		Verkeersteken (paal / drager)				3.831		stuks
Water		Natuurlijke oever				29.690		strekkende meter
Water		Natuurvriendelijke Oever				4.379		strekkende meter
Water		Oeverbeschoeiing				89.789		strekkende meter
Water		Watergang				732.815		vierkante meter
Wegen		Asfalt				792.052		vierkante meter
Wegen		Bestrating				1.861.615		vierkante meter
Wegen		Goot				4.203		strekkende meter
Wegen		Kolken				32.336		stuks
Wegen		Overige verharding				29.727		vierkante meter