Met ingang van verslagjaar 2023 wordt de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders benadrukt doordat het college een verantwoording voor de rechtmatigheid af moet geven in plaats van de accountant. De accountant geeft dan alleen nog de verklaring met betrekking tot de getrouwheid af. Deze wijziging komt voort uit het rapport ‘Vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten’ van de commissie Depla. De reikwijdte van de verantwoording door het college wijzigt niet ten opzichte van de situatie waarin de accountant een oordeel gaf. De accountant geeft dus bij de jaarrekening 2022 nog wel de verklaring met betrekking tot rechtmatigheid af.
Bij de rechtmatigheidsverantwoording worden 3 criteria beoordeeld:
1.Begrotingscriterium (houden we ons aan de vastgestelde begroting)
De baten en lasten alsmede de balansmutaties moeten getrouw in de jaarrekening worden opgenomen. Uit het getrouw opnemen van de baten en lasten alsmede de balansmutaties blijken een drietal rechtmatigheidscriteria niet expliciet. Dit betreffen het begrotings-, voorwaarden, en misbruik en oneigenlijk gebruik criterium. In deze rechtmatigheidsverantwoording licht het college van burgemeester en wethouders toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings-, voorwaarden, en misbruik en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd. Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties in overeenstemming zijn met de door de raad vastgestelde kaders, zoals de begroting en gemeentelijke verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de raad voor kennisgeving aangenomen normenkader van de relevante wet- en regelgeving verder toegelicht.
Deze verantwoording hanteert een grensbedrag omdat alleen de van belang zijnde aspecten in de verantwoording te hoeven betrokken. Deze grens is door de raad bepaald en bedraagt maximaal 1% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan reserves en is daarmee vastgesteld op € 1,65 miljoen.
Volgens artikel 28 van het Besluit Begroting en Verantwoording dienen overschrijdingen (en onderschrijdingen) goed herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. Door het vaststellen van de jaarrekening, waarin de uitgaven wel zijn opgenomen, worden de desbetreffende uitgaven alsnog geautoriseerd.
De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn op hoofdlijnen door de wetgever bepaald (artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet) en worden nader ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting, via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 en via de regeling budgethouderschap.
In de verordening en regeling wordt bepaald dat het college gemachtigd is binnen één programma te muteren in de financiële budgetten, onder voorwaarde dat de met de raad afgesproken beleidseffecten ongewijzigd gerealiseerd worden. Het is voldoende de raad deze wijzigingen achteraf te laten autoriseren.
Uit de kadernota Rechtmatigheid blijkt dat alle afwijkingen formeel onrechtmatig zijn, maar dat er een toetsing van de afwijking noodzakelijk is om te beoordelen of de afwijking wel of niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
1. De volgende budgetafwijkingen tellen wel mee voor het rechtmatigheidsoordeel:
a) Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die passen binnen het bestaande beleid en ten onrechte niet tijdig aan de raad zijn gerapporteerd.
b) Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid.
2. De volgende budgetafwijkingen tellen niet mee voor het rechtmatigheidsoordeel:
a) Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten of een gevolg zijn van exogene, onontkoombare of onvoorziene factoren.
b) Kostenoverschrijdingen bij open einde (subsidie) regelingen.
De gemeenteraad heeft in het controle protocol voor fouten een tolerantiegrens vastgesteld van 1% van het totaal van de lasten inclusief de toevoegingen aan reserves. In de jaarrekening 2021 is dat een bedrag van
€ 165,6 miljoen waardoor de tolerantie grens € 1,65 miljoen bedraagt. Blijft het totaal van de financiële onrechtmatigheden binnen dit bedrag dan kan een goedkeurende controle verklaring op de financiële rechtmatigheid worden afgegeven.
Hieronder wordt geconcludeerd of de afwijking wel of niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel op basis van het programmaoverzicht van baten en lasten.
Hieronder wordt geconcludeerd of de afwijking wel of niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel. Dit is het overzicht van de lasten en baten van de programma’s:
| OVERZICHT VAN LASTEN EN BATEN 2022 | Begroting | Rekening | Afwijkingen | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2022 | 2022 | 2022 | |||||||||||
| lasten | baten | lasten | baten | lasten | baten | ||||||||
| programma | |||||||||||||
| 1 | Veilige, aantrekkelijke woonomgeving | 32.406.000 | -11.257.900 | 34.853.784 | -13.756.256 | -2.447.784 | 2.498.356 | ||||||
| 2 | Zorgen voor elkaar | 31.002.400 | -2.128.200 | 32.346.758 | -4.480.951 | -1.344.358 | 2.352.751 | ||||||
| 3 | Verduurzamen | 13.283.100 | -11.395.200 | 12.852.093 | -11.386.052 | 431.007 | -9.148 | ||||||
| 4 | Leren, werken en ondernemen | 23.485.900 | -12.796.800 | 23.325.439 | -12.104.451 | 160.461 | -692.349 | ||||||
| 5 | Ontspannen | 7.487.800 | -1.637.300 | 7.851.964 | -2.115.058 | -364.164 | 477.758 | ||||||
| 6 | Bestuur en organisatie | 5.905.000 | -1.220.000 | 6.613.786 | -2.695.641 | -708.786 | 1.475.641 | ||||||
| totaal lasten en baten programma's | 113.570.200 | -40.435.400 | 117.843.825 | -46.538.410 | -4.273.625 | 6.103.010 | |||||||
Uit deze tabel blijkt dat programma 1 Veilige, aantrekkelijke woonomgeving, programma 2 Zorgen voor elkaar, programma 5 Ontspannen en programma 6 Bestuur en organisatie overschrijdingen laten zien die verklaard moeten worden. Programma 3 Verduurzamen en programma 4 leren, werken en ondernemen laten geen overschrijdingen zien en de lasten zijn daarmee rechtmatig.
Programma 1 Veilige, aantrekkelijke woonomgeving (€ 2.447.784 overschrijding)
Taakveld 0.3 beheer overige gebouwen en gronden (€ 143.512 onderschrijding);
Taakveld 1.2 openbare orde en veiligheid (€ 204.393 onderschrijding);
Taakveld 2.4 economische havens en waterwegen (€ 12.730 onderschrijding);
Taakveld 2.5 openbaar vervoer (€ 47.051 onderschrijding);
Taakveld 5.5 Openbaar groen en (openlucht)recreatie (€ 69.777 onderschrijding).
De volgende taakvelden laten overschrijdingen zien en moeten dus toegelicht worden:
Taakveld 1.1 crisisbeheersing en brandweer (€28.283 overschrijding)
Dit betreft voor een groot deel de controle naleving corona toegangsbewijzen waar baten tegenover staan. Dit is niet onrechtmatig.
Verkeer en vervoer (€ 74.520 overschrijding);
Parkeren (€ 22.859 overschrijding);
Taakveld 7.5 Begraafplaatsen en crematoria (€ 165.160 overschrijding);
Taakveld 8.1 Ruimte en leefomgeving (€ 1.171.857 overschrijding);
De overschrijdingen op deze taakvelden worden gedekt door hogere baten en zijn dus niet onrechtmatig.
Taakveld 8.3 Wonen en bouwen (€ 327.596 overschrijding)
Hier staan baten tegenover van € 9.249 tegenover. Per saldo blijft er € 318.347 over. Dit betreft voor het grootste deel een afwaarderingen van woningen. Dit is niet onrechtmatig.
Taakveld 8.2 Grondexploitatie (€ 1.134.973 overschrijding)
Hier staan baten tegenover van € 154.000. Per saldo blijft er € 980.973 over. Dit betreffen mutaties op grondexploitaties. Deze bedragen worden gestort in of onttrokken aan de reserve grondbedrijf en zijn dus niet onrechtmatig.
De conclusie is dat er in programma 1 geen bedrag is dat meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
Programma 2 Zorgen voor elkaar (€ 1.344.358 overschrijding)
De volgende taakvelden laten onderschrijdingen zien en tellen dus niet mee in het rechtmatigheidsoordeel:
Taakveld 6.1 Samenkracht en burgerparticipatie (€ 81.499 onderschrijding);
Taakveld 6.71 Maatwerkdienstverlening 18+ (€ 542.797 onderschrijding);
Taakveld 6.81 Geëscaleerde zorg 18+ (€ 38.666 onderschrijding);
Taakveld 7.1 Volksgezondheid (€ 65.703 onderschrijding).
De volgende taakvelden laten overschrijdingen zien en moeten dus toegelicht worden:
Taakveld 6.2 Toegang eerstelijnsvoorzieningen (€ 255.210 overschrijding)
De overschrijding op dit taakveld wordt gedekt door hogere baten en is dus niet onrechtmatig.
Taakveld 6.4 WSW en beschut werk (€ 5.013 overschrijding)
Er is een overschrijding op sociale werkvoorziening.
Taakveld 6.6 Maatwerkvoorzieningen WMO (€ 38.646 overschrijding).
De overschrijding wordt gedekt door €11.256 hogere baten. Per saldo is er dus een overschrijding van € 27.590. Dit is op het onderdeel voorzieningen Wmo gehandicapten.
Taakveld 6.72 Maatwerkdienstverlening 18- (€ 1.583.881 overschrijding)
Dit wordt gedekt door € 192.213 hogere baten. Per saldo is er dus een overschrijding van € 1.391.668. Dit is op de onderdelen lokale jeugdhulp PGB en specialistisch jeugdvoorzieningen in natura.
Taakveld 6.82 Geëscaleerde zorg 18-(€ 20.865 overschrijding)
Dit is op het onderdeel zeer gespecialiseerde jeugdvoorzieningen.
Het betreft openeinderegelingen waarbij de overschrijdingen te verklaren zijn door een toename van de zorgvraag. De conclusie is dat er in programma 2 geen bedrag is dat meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
Programma 5 Ontspannen (€ 364.164 overschrijding)
De volgende taakvelden laten onderschrijdingen zien en tellen dus niet mee in het rechtmatigheidsoordeel:
Taakveld recreatieve havens (€ 623 onderschrijding)
Taakveld cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie (€ 22.335 onderschrijding);
Taakveld musea (€ 386 onderschrijding);
Taakveld cultureel erfgoed (€ 9.335 onderschrijding);
Taakveld media (€ 18.632 onderschrijding).
De volgende taakvelden laten overschrijdingen zien en moeten dus toegelicht worden:
Taakveld 5.1 sportbeleid en activering (€ 36.714 overschrijding);
Taakveld 5.2 sportaccommodaties (€ 378.760 overschrijding).
De overschrijdingen op deze taakvelden worden gedekt door hogere baten en zijn dus niet onrechtmatig.
De conclusie is dat er in programma 5 geen bedrag is dat meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
Programma 6 Bestuur en organisatie (€ 708.786 overschrijding)
Dit betreft de volgende taakvelden:
Taakveld 0.1 Bestuur (€ 716.157 overschrijding)
Deze overschrijding wordt gedekt door hogere baten.
Taakveld 0.2 Burgerzaken (€ 7.370 onderschrijding).
De conclusie is dat de overschrijding in dit programma niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
De overzichten voor de rechtmatigheid (exploitatie en investeringen) zijn als volgt:
| Begrotingsafwijking | Conclusie: onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel | Conclusie: onrechtmatig maar telt wel mee voor het oordeel | Motivering van de conclusie |
|---|---|---|---|
| Programma 1 Veilige, aantrekkelijke woonomgeving | 2.447.784 | Wordt gedekt door hogere baten, betreft afwaardering en mutaties in reserve grondbedrijf | |
| Programma 2 Zorgen voor elkaar | 1.344.358 | Wordt (deels) gedkekt door hogere baten, open einde regelingen | |
| Programma 5 Ontspannen | 364.164 | Wordt gedekt door hogere baten | |
| Programma 6 Bestuur en organisatie | 708.786 | Wordt gedekt door hogere baten | |
| Totaal exploitatie | 4.865.092 | 0 | |
| Afwijking investeringskrediet | Conclusie: onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel | Conclusie: onrechtmatig maar telt wel mee voor het oordeel | Motivering van de conclusie |
| Snelfietsroute F15 Ijsselmonde | 832 | Wordt gedekt door hogere baten | |
| Aanleg fietspad natuurgoed Ziedewij | 16.572 | Raadsbesluit 30-03-2021 Natuurgoed Ziedewij | |
| P&R voorziening NS station | 1.200 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Snelfietsroute F15 Hoefslag | 9.483 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Vervangen verkeerslichten A29-Kilweg | 64.047 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Vervangen VRI Scheldestraat | 8.744 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Trapopgang binnenstalling | 3.337 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Edudelta aanpassingen onderwijsdeel | 18.351 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2023 | |
| Toplaag kunstgrasveld 2 HCB De Doorbraak | 35.509 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Boardingveld (kunstgras) VV Smitshoek | 5.767 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Veld 8 BVV (kunstgras) Sportpark De Bongerd | 5.780 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Veld 9 BVV (kunstgras) Sportpark De Bongerd | 1.999 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Aanleg buitenruimte Singelstaete voormalige RABO locatie | 15.000 | 29.984 | Wordt (deels) gedekt door hogere baten |
| Hekwerk en plankosten Zonnepark De Punt | 576 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Nieuwbouw Trefpunt installaties | 13.068 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2024 | |
| Totaal investeringen | 63.823 | 166.426 | |
| Totaal | 4.928.915 | 166.426 |