3. § Onderhoud kapitaalgoederen

De kapitaalgoederen zijn de voorzieningen in de openbare ruimte, zoals wegen, openbare verlichting, riolering, groen en gebouwen. Het beheer ervan is de verantwoordelijkheid van de gemeente. Om veilig gebruik van de voorzieningen en langjarige instandhouding te verzekeren is onderhoud nodig. Onderhoud betreft dagelijkse, planmatige en vervangingsactiviteiten. Deze paragraaf is belangrijk, omdat voorkomen moet worden dat door achterstallig onderhoud onderhoud op langere termijn duurder wordt dan noodzakelijk. Het onderhoud van kapitaalgoederen betreft circa 20% van de begroting. De onderhoudskosten per kapitaalgoed zijn in beheerplannen opgenomen. Onderstaande tabel laat u zien welke beheerplannen er zijn. Erachter staat het gemeentelijk beleid waar het beheer van uitgaat.

Beheer en terugblik 2020
Het beheer van gemeentelijke wegen, zoals rondwegen, wijkontsluitingswegen, straten, fiets- en voetpaden, richt zich niet alleen op de verhardingen, maar ook op de afvoer van hemelwater en de bestrijding van het onkruid op de verharding. Naast landelijk geldende uitgangspunten voor onderhoud is rekening gehouden met vastgestelde kwaliteitsniveaus. 
Met periodieke inspecties, lokale metingen en schouwen wordt informatie verkregen over de toestand van de wegverhardingen. Met een geautomatiseerd beheerprogramma wordt de verkregen informatie vertaald naar een meerjarenplanning voor het dagelijks en planmatig onderhoud. Na afstemming met andere werkzaamheden en planontwikkelingen in de openbare ruimte wordt deze meerjarenplanning opgenomen in het beheerplan.
Asfaltverhardingen moeten voor een belangrijk deel preventief worden onderhouden. Gebeurt dat niet, dan zijn ingrijpende (en duurdere) onderhouds- en herstelmaatregelen noodzakelijk. Er is dan sprake van kapitaalvernietiging. Elementenverharding kent geen kapitaalvernietiging. Bij uitstel loopt enkel de beeldkwaliteit terug.
In 2020 zijn zowel asfalt- als elementenverhardingen vervangen. Waar mogelijk is dit gecombineerd met rioleringswerkzaamheden en de renovatie van speelplekken.

Beheer en terugblik 2020
Bruggen, tunnels en grondkerende constructies zijn ingedeeld in categorieën. De A-categorie is maatschappelijk het meest belangrijk. Deze kunstwerken worden minimaal eens in de 3 jaar geïnspecteerd. De B -categorie eens per 5 jaar en de C-categorie wordt alleen 10-jaarlijks geschouwd. Deze volgorde wordt ook toegepast bij het vaststellen van onderhouds- en vervangingsmaatregelen.
Bij 17 bruggen in Carnisselande is aan de onderkant een extra leuningregel geplaatst. Dit verkleint het risico dat kinderen er tussendoor kunnen glijden. Verder zijn damwanden, dekdelen en slijtlagen vervangen.

Beheer en terugblik 2020
In de Integrale Visie Openbare Ruimte (IVOR) is zowel de inrichting & structuur als de beheerkwaliteit van de openbare ruimte vastgelegd. Samen met het groenbeleidsplan ‘Barendrecht ziet groen’, waarin de doelen voor de groenstructuur, groeninrichting en groenbeheer zijn vastgelegd, vormt de integrale visie de kaders en richtlijnen voor het beheer en onderhoud van het groen in de openbare ruimte.
Voor het beheer van het groen zijn beheerkwaliteiten vastgesteld. In tegenstelling tot voorgaande jaren, wordt vanaf 2019 het openbaar groen onderhouden op basis van frequentie (dus niet meer op basis van beeldkwaliteit). Het voordeel hiervan is dat voor iedereen duidelijk is, wanneer welke werkzaamheden waar worden uitgevoerd. Dit bevordert de communicatie richting inwoners. De belangrijkste ambities zijn:
-het beheer van de bomen is gericht op een optimale begeleiding en ontwikkeling van de bomen en het structureel uitvoeren van boomveiligheidscontroles (strategisch boombeheer);
-beheerbewust ontwerpen en ontwerpbewust beheren (bij herinrichting van de openbare ruimte wordt het gewenste eindbeeld van het groen vastgelegd en het beheer is gericht op het bereiken van dit eindbeeld);
-bewoners betrekken bij de inrichting en beheer van het groen in de openbare ruimte.
De grote groengebieden (Zuidelijk Randpark, Zuidpolder, Oude Maas, Wevershoek) zijn niet in beheer bij de gemeente. Staatsbosbeheer is beheerder van deze groengebieden.
In 2020 is, aanvullend op het dagelijks onderhoud, inboet en vervangingsonderhoud uitgevoerd. 

Beheer en terugblik 2020
Naast de gemeente zijn ook andere beheerders verantwoordelijk voor de openbare ruimte met openbare verlichting. Zoals bijvoorbeeld de wegen met verlichting in eigendom van het Waterschap Hollandse Delta. De lichtmasten worden gemiddeld elke vier jaar visueel geïnspecteerd tijdens de lampvervanging. Stabiliteits-/sterktemetingen van lichtmasten vinden plaats wanneer lichtmasten 40 jaar oud zijn. Onveilige situaties, vaak gemeld door burgers en bedrijven, worden vaak direct opgelost. Armaturen hebben een gemiddelde levensverwachting van 25 jaar.
De Buitenlandsebaan en Ziedwijdsebaan zijn voorzien van nieuwe lichtmasten met slimme ledverlichting. Daarnaast is een groot gedeelte van Nieuweland voorzien van nieuwe (led) armaturen.

Beheer en terugblik 2020
De gemiddelde levensduur van speeltoestellen bedraagt 12 jaar. Daarbij is geen rekening gehouden met vandalisme, wel met slijtage door intensief gebruik en speelschade. De speelvoorzieningen worden vervangen aan de hand van een flexibel vervangingsschema, waarbij de budgetten voor de vervanging vrijkomen in het theoretische vervangingsjaar. Het moment van de daadwerkelijke vervanging van een speeltoestel wordt mede bepaald door de technische staat van het toestel. Gestreefd wordt om speelplekken zo veel mogelijk in zijn geheel te renoveren. Dit biedt immers nieuwe kansen om de inrichting nog beter te laten aansluiten op de vraag en het gewenste gebruik. De daadwerkelijke gebruikers worden zoveel mogelijk bij de inrichting betrokken. Dit gaat via een enquête, waarin bewoners en in het bijzonder kinderen een voorkeur voor speeltoestellen en/of wensen voor de speelplek kunnen opgeven. Met deze gegevens maken we een nieuw ontwerp voor de speelplek. In 2020 zijn 20 van de in totaal 275 speelplekken vernieuwd.

Beheer en terugblik 2020                                                                                                                                                                                                                          
Straatmeubilair is het meubilair in de openbare ruimte dat niet primair wordt aangebracht om het verkeer te geleiden, maar te voorzien in behoeften van allerlei aard. Voorbeelden zijn zitbanken, fietsenrekken, hekwerken, afvalbakken, enzovoorts. Verkeersvoorzieningen is een verzamelbegrip voor wegmeubilair, zoals verkeersborden, wegbebakening, bewegwijzering, enzovoorts. Deze voorzieningen worden aangebracht om de verkeersveiligheid te vergroten en een veilige en vlotte verkeersafwikkeling te bevorderen. 
Het onderhoud richt zich op het schoon, bruikbaar, heel en veilig houden. De onderhoudsstrategie bestaat uit vervangen wat niet meer te repareren is en/of vervangen nadat de technische levensduur is bereikt. Daarbij wordt ook bekeken of het nog functioneel is en of het nog aan de behoefte voldoet. Verzoeken van burgers en bedrijven hebben daar invloed op.

Beheer en terugblik 2020
Riolering heeft tot doel het beschermen van: de volksgezondheid, de kwaliteit van de leefomgeving, de bodem, het grond- en oppervlaktewater. De gemeente is daarom verantwoordelijk voor de inzameling van het stedelijk afvalwater en hemelwater. Daarnaast probeert zij eventuele nadelige gevolgen van de grondwaterstand te beperken. Het beleid ten aanzien van het beheer van riolering is verankerd in het Gemeentelijk Rioleringsplan 2018-2022 (GRP), dat in 2017 door de raad is vastgesteld. De kosten worden gedekt binnen de rioolheffing. Ook wordt een voorziening opgebouwd voor toekomstige vervangingsinvesteringen. De kosten zijn opgedeeld in twee stromen:
1. het beheer- en onderhoud, exploitatiekosten;
2. vervangingsinvesteringen, die betrekking hebben op alle onderdelen van de (afval)waterketen.
Jaarlijks wordt de gemeenteraad geïnformeerd over de uitvoering van het GRP. Eind maart 2021 is de gemeenteraad per brief geïnformeerd.

Beheer en terugblik 2020
Op basis van kwaliteits- en kwantiteitsmetingen van de baggeraanwas op de waterbodem wordt bepaald welke gemeentelijke watergangen worden gebaggerd. Het Waterschap baggert haar eigen watergangen, maar als de aanliggende grond van de gemeente is, heeft de gemeente een ontvangstplicht van deze bagger. De gemeente betaalt voor het transporteren en afvoeren van deze bagger. Beschoeiingen worden op basis van inspecties vervangen. Veiligheid is vaak doorslaggevend voor de vervanging van een oeverbeschoeiing.
Helaas is als gevolg van de coronamaatregelen en de beperkingen rondom baggerafzet als gevolg van het strengere overheidsbeleid voor stoffen zoals PFAS, fosfor en ijzer het nagenoeg complex en tijdrovend om bagger kwijt te raken bij de reguliere stortplaatsen. Hierdoor is het niet gelukt om alle werkzaamheden in 2020 af te ronden en zullen de resterende werkzaamheden (begin) 2021 worden uitgevoerd. Tevens is in 2020 het UAV-GC-contract voor de verbetering van de waterkwaliteit en de beleving van het gebied Gaatkensplas in Barendrecht (samen met het gebied Koedoodseplas en Noordrand in Albrandswaard) voor 10 jaar gegund aan aannemingsbedrijf GKB uit Barendrecht.

De uitgaven voor het onderhoud van de openbare ruimte in 2020 zijn als volgt:

Beheer en terugblik 2020

Uitgangspunt voor het beheer en het onderhoud van de gemeentelijke accommodaties is het (blijven) bieden van een hoogwaardig voorzieningenniveau, met kwalitatief goede accommodaties. Met deze accommodaties faciliteert de gemeente beleidsdoelstellingen op het gebied van onderwijs, sport, cultuur, welzijn, etc. Het onderhoud is verdeeld in planmatig, dagelijks en storingsonderhoud. Het planmatig onderhoud richt zich op het voldoen aan conditiescore 3 (redelijk/schoon heel en veilig) en uiteraard aan de vigerende wet- en regelgeving. Om schommelingen in uitgaven voor planmatig onderhoud te compenseren is er een reserve onderhoud gebouwen.
Dagelijks onderhoud is onderhoud dat vooraf niet voorzien kan worden en meestal door gebruikers gemeld wordt, ook wel meldingenonderhoud genoemd. Onvoorziene kostbare storingen en of wijzigingen in bouwregelgeving kunnen grote invloed hebben op het budget dagelijks onderhoud. Voor ieder gemeentelijk gebouw is een meerjarenonderhoudsprognose (MJOP) opgesteld. met “Conditiescore 3” conform de NEN 2767.

De gemeente streeft ernaar een voorbeeldfunctie te vervullen als het gaat om duurzaamheid en energiebesparing. Ook vanuit de wet Milieubeheer (31-08-2017) dienen we duurzame maatregelen toe te passen. Toepassing van duurzame maatregelen combineren wij indien mogelijk met planmatig en dagelijks onderhoud. Wanneer vanuit (veranderde) wet- en regelgeving aanpassingen nodig zijn, treden wij in overleg met gebruikers en/of (mede)eigenaren. Op deze wijze geven wij invulling aan participatie. In dit jaar zijn wij verder gegaan met de integratie van beleid en uitvoering op het gebied van duurzaamheid en energiebesparing. Bij diverse accommodaties zijn hiervoor maatregelen getroffen. Daarnaast is gewerkt aan een plan voor het verduurzamen van het gemeentelijk vastgoed, welke in 2021 aan het college zal worden gepresenteerd.