Met ingang van de begroting 2022 wordt de verantwoordelijkheid van het college van burgemeester en wethouders benadrukt doordat het college een verantwoording van rechtmatigheid af moet geven in plaats van de accountant. De accountant geeft dan alleen nog de verklaring met betrekking tot de getrouwheid af. Deze wijziging komt voort uit het rapport ‘Vernieuwing van de begroting en verantwoording van gemeenten’ van de commissie Depla. De reikwijdte van de verantwoording door het college wijzigt niet ten opzichte van de situatie waarin de accountant een oordeel gaf. Het wetstraject hiervoor is nog in behandeling. Het jaar 2021 geldt als proefjaar. De accountant geeft dus bij de jaarrekening 2021 nog wel de verklaring met betrekking tot rechtmatigheid af.
Bij de rechtmatigheidsverantwoording worden door het college van B&W 3 criteria beoordeeld:
1.Begrotingscriterium (houden we ons aan de vastgestelde begroting)
De baten en lasten alsmede de balansmutaties moeten getrouw in de jaarrekening worden opgenomen. Uit het getrouw opnemen van de baten en lasten alsmede de balansmutaties blijken een drietal rechtmatigheidscriteria niet expliciet. Dit betreffen het begrotings-, voorwaarden, en misbruik en oneigenlijk gebruik criterium. In deze rechtmatigheidsverantwoording licht het college van burgemeester en wethouders toe in hoeverre bij de in de jaarrekening verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties het begrotings-, voorwaarden, en misbruik en oneigenlijk gebruik criterium zijn nageleefd. Dit houdt in dat de verantwoorde baten en lasten, alsmede de balansmutaties in overeenstemming zijn met de door de raad vastgestelde kaders, zoals de begroting en gemeentelijke verordeningen en met bepalingen in de relevante wet- en regelgeving. Bij de waarderingsgrondslagen in de jaarrekening is het door de raad voor kennisgeving aangenomen normenkader van de relevante wet- en regelgeving verder toegelicht.
Deze verantwoording hanteert een grensbedrag omdat alleen de van belang zijnde aspecten in de verantwoording te hoeven betrokken. Deze grens is door de raad bepaald en bedraagt maximaal 1% van de totale lasten inclusief toevoegingen aan reserves en is daarmee vastgesteld op €1,35 miljoen.
Volgens artikel 28 van het Besluit Begroting en Verantwoording dienen overschrijdingen (en onderschrijdingen) goed herkenbaar in de jaarrekening te worden opgenomen. Door het vaststellen van de jaarrekening, waarin de uitgaven wel zijn opgenomen, worden de desbetreffende uitgaven alsnog geautoriseerd.
De toe te passen normen voor het begrotingscriterium zijn op hoofdlijnen door de wetgever bepaald (artikel 189, 190 en 191 van de Gemeentewet) en worden nader ingevuld en geconcretiseerd. Dit gebeurt door middel van de begroting, via de verordening op het financieel beheer ex artikel 212 en via de regeling budgethouderschap.
In de verordening en regeling wordt bepaald dat het college gemachtigd is binnen één programma te muteren in de financiële budgetten, onder voorwaarde dat de met de raad afgesproken beleidseffecten ongewijzigd gerealiseerd worden. Het is voldoende de raad deze wijzigingen achteraf te laten autoriseren.
Uit de kadernota Rechtmatigheid blijkt dat alle afwijkingen formeel onrechtmatig zijn, maar dat er een toetsing van de afwijking noodzakelijk is om te beoordelen of de afwijking wel of niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
1. De volgende budgetafwijkingen tellen wel mee voor het rechtmatigheidsoordeel:
a) Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die passen binnen het bestaande beleid en ten onrechte niet tijdig aan de raad zijn gerapporteerd.
b) Kostenoverschrijdingen betreffende activiteiten die niet passen binnen het bestaande beleid.
2. De volgende budgetafwijkingen tellen niet mee voor het rechtmatigheidsoordeel:
a) Kostenoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde inkomsten of een gevolg zijn van exogene, onontkoombare of onvoorziene factoren.
b) Kostenoverschrijdingen bij open einde (subsidie) regelingen.
De gemeenteraad heeft in het controle protocol voor fouten een tolerantiegrens vastgesteld van 1% van het totaal van de lasten inclusief de toevoegingen aan reserves. In de jaarrekening 2021 is dat een bedrag van €134,9 miljoen waardoor de tolerantie grens €1,35 miljoen bedraagt. Blijft het totaal van de financiële onrechtmatigheden binnen dit bedrag dan kan een goedkeurende controle verklaring op de financiële rechtmatigheid worden afgegeven.
Hieronder wordt geconcludeerd of de afwijking wel of niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel op basis van het programmaoverzicht van baten en lasten.
Hieronder wordt geconcludeerd of de afwijking wel of niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel. Dit is het overzicht van de lasten en baten van de programma’s:
| OVERZICHT VAN LASTEN EN BATEN 2021 | Begroting | Rekening | Afwijkingen | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2021 | 2021 | 2021 | |||||||||||
| lasten | baten | lasten | baten | lasten | baten | ||||||||
| programma | |||||||||||||
| 1 | Veilige, aantrekkelijke woonomgeving | 37.275.600 | -17.876.900 | 32.574.800 | -14.897.223 | 4.700.800 | -2.979.677 | ||||||
| 2 | Zorgen voor elkaar | 31.094.900 | -1.025.300 | 30.430.817 | -1.415.731 | 664.083 | 390.431 | ||||||
| 3 | Verduurzamen | 11.872.300 | -12.002.600 | 12.936.369 | -13.657.753 | -1.064.069 | 1.655.153 | ||||||
| 4 | Leren, werken en ondernemen | 23.389.800 | -14.113.900 | 22.791.015 | -14.278.687 | 598.785 | 164.787 | ||||||
| 5 | Ontspannen | 7.659.500 | -1.952.500 | 8.033.745 | -2.243.437 | -374.245 | 290.937 | ||||||
| 6 | Bestuur en organisatie | 5.708.400 | -1.398.900 | 5.962.864 | -2.192.205 | -254.464 | 793.305 | ||||||
| totaal lasten en baten programma's | 117.000.500 | -48.370.100 | 112.729.610 | -48.685.036 | 4.270.890 | 314.936 | |||||||
Uit deze tabel blijkt dat programma 3 Verduurzamen, programma 5 Ontspannen en programma 6 Bestuur en organisatie overschrijdingen laten zien die verklaard moeten worden. Programma 1 Veilige, aantrekkelijke woonomgeving, programma 2 Zorgen voor elkaar en programma 4 leren, werken en ondernemen laten geen overschrijdingen zien en de lasten zijn daarmee rechtmatig.
Programma 3 Verduurzamen (€1.064.069 overschrijding)
Dit betreft overschrijdingen op de volgende taakvelden:
Taakveld 7.2 riolering (€113.659 overschrijding)
Taakveld 7.3 afval (€19.782 overschrijding)
Taakveld 7.4 milieubeheer (€930.628 overschrijding).
De overschrijdingen op deze taakvelden worden gedekt door hogere baten. Riolering en afval zijn toegelicht in het programma. Op het taakveld milieubeheer komen de overschrijdingen door het Duurzaamheidsproject Regeling Reductie Energieverbruik (RRE) en de Regionale Energie Strategie. Dit betreft specifieke regelingen (subsidies) die per saldo budgettair neutraal zijn.
De conclusie is derhalve dat de overschrijdingen in dit programma niet meetellen voor het rechtmatigheidsoordeel.
Programma 5 Ontspannen (€374.245 overschrijding)
Dit betreft de volgende taakvelden:
Taakveld 5.1 Sportbeleid en activering (€26.802 overschrijding)
De overschrijding wordt gedekt door hogere baten.
Taakveld 5.2 Sportaccommodaties (€336.828 overschrijding)
De overschrijding wordt gedekt door een bedrag van €225.435 aan hogere baten. Per saldo is er dus een overschrijding van €111.393 die meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel. Dit komt met name door sporthal De Driesprong, zwembad Inge de Bruijn en sportpark Smitshoek zoals in het programma is toegelicht.
Taakveld 5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie (€48.224 onderschrijding)
Op dit taakveld is geen overschrijding.
Taakveld 5.5 Cultureel erfgoed (€11.688 onderschrijding)
Op dit taakveld is geen overschrijding.
Taakveld 5.6 media (€70.527 overschrijding)
De overschrijding wordt gedekt door een bedrag van €1.206 aan hogere baten. Per saldo is er dus een overschrijding van €69.321 die meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel. Dit komt met name door het gebouw bibliotheek Carnisselande (wijkcentrum ’t Plein) zoals in het programma is toegelicht.
De conclusie is dat een totaalbedrag van €180.714 meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
Programma 6 Bestuur en organisatie (€254.464 overschrijding)
Dit betreft de volgende taakvelden:
Taakveld 0.1 Bestuur (€311.342 overschrijding)
Deze overschrijding wordt gedekt door hogere baten.
Taakveld 0.2 Burgerzaken (€56.878 onderschrijding).
De conclusie is dat de overschrijding in dit programma niet meetelt voor het rechtmatigheidsoordeel.
De overzichten voor de rechtmatigheid (exploitatie en investeringen) zijn als volgt:
| Begrotingsafwijking | Conclusie: onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel | Conclusie: onrechtmatig maar telt wel mee voor het oordeel | Motivering van de conclusie |
|---|---|---|---|
| Programma 3 verduurzamen | 1.064.069 | Wordt gedekt door hogere baten | |
| Programma 5 Ontspannen | 193.531 | 180.714 | Wordt (deels) gedekt door hogere baten |
| Programma 6 Bestuur en organisatie | 254.464 | Wordt gedekt door hogere baten | |
| Totaal exploitatie | 1.512.064 | 180.714 | |
| Afwijking investeringskrediet | Conclusie: onrechtmatig maar telt niet mee voor het oordeel | Conclusie: onrechtmatig maar telt wel mee voor het oordeel | Motivering van de conclusie |
| Aanschaf digitale vergaderfaciliteit | 10.409 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Snelfietsroute F15 IJsselmonde | 18.291 | Wordt gedekt door hogere baten | |
| Centrumaanpak: ingrepen in de buitenruimte | 82.720 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| 1e Barendrechtseweg Onderdoorgang A29 | 1.410 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Revitalisering Dierenstein | 15.862 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Lift Middenbaan | 361 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| Herinrichting Portlandse Baan | 7.559 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Vervangen toegangssysteem flexibele afsluitingen | 4.439 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Herinrichting Middeldijkerplein | 24.223 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Plateaus Riedermorgen | 15.850 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| Hart van Carnisselande | 26.643 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| Edudelta aanpassingen onderwijsdeel | 72.188 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| Edudelta aanpassingen verhuurbaar deel | 11.925 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| Edudelta aanpassingen Wijngaard tbv zorgcentrum | 2.417 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| Klimaatinstallatie gebouw bibliotheek Carnisselande | 774 | Dekking door voordeel totaal investering bibliotheek Carnisselande | |
| Kunstgrasvelden Vrijenburg | 700 | Wordt gedekt uit investeringsbedrag 2022 | |
| Ondergrondse containers restafval | 13.442 | Overschrijding van begroot bedrag | |
| Totaal investeringen | 231.869 | 77.344 | |
| Totaal | 1.743.933 | 258.058 |