Voor u liggen de Jaarstukken 2021 van Barendrecht, de laatste van het college 2018-2022. De stukken geven het resultaat weer van de inspanningen van het vorige college en zijn tevens voorbereid met het vorige college. Inmiddels is een nieuw college gevormd. In de komende maanden zal het nieuwe college aan de slag gaan met het ontwikkelen van een nieuw collegeprogramma, waarin doelen worden gesteld voor de komende vier jaar. De vertaling van deze doelen, met eventuele voorgestelde koerswijzigingen ten opzichte van de vorige begroting, leggen wij aan u voor via de begrotingbehandeling.
Coronacrisis
De Jaarstukken 2021 zijn opgesteld in een periode die beheerst werd door het coronavirus. Vanaf het begin van de uitbraak hebben we ons als college samen met de gemeenteraad ingespannen om de gevolgen voor de Barendrechtse samenleving zoveel mogelijk te beperken. Onze inzet om onze inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners zo goed mogelijk te ondersteunen in deze moeilijke periode werd zeer gewaardeerd.
Dit hebben we op allerlei manieren gedaan. Halverwege 2021 is het gesprek gestart over stimulerings- en herstelmaatregelen in de coronacrisis. Naast de door de Rijksoverheid gefinancierde steunpakketten is, met instemming van de raad, daar waar nodig extra budget vrijgemaakt. Samen met De Barendrechtse Uitdaging en KijkopWelzijn hebben we onze huisartsen voorzien van mondkapjes toen deze niet meer leverbaar waren. Ter ondersteuning van onze ondernemers zijn vele ontbijtsessies, bedrijfsbezoeken en digitale sessies met hen georganiseerd om de coronabeperkingen te bespreken. Concreet is het terrassenbeleid voor de horeca tijdelijk versoepeld en zijn de kosten vergoed. We zijn trots dat, mede dankzij onze inzet, het Rijk € €100 miljoen beschikbaar stelt om onze jongeren en ouderen te ondersteunen. Hetzelfde geldt voor onze culturele instellingen en sportverenigingen. In juni 2021 zijn de Rijksgelden 2020 voor cultuur in zijn geheel beschikbaar gesteld voor herstelmaatregelen. Er zijn daarvoor een aantal eenmalige subsidies toegekend, bijvoorbeeld aan CultuurLokaal.
Belangrijke resultaten
Verder hebben we ook hard gewerkt aan het realiseren van onze begroting en het collegeprogramma. Een aantal belangrijke resultaten vindt u hieronder op hoofdlijnen beschreven. Verderop in deze jaarrekening vindt u meer informatie over deze onderwerpen.
In het kader van de realisatie van meer betaalbare woningen zijn de plannen voor de Stationstuinen verder ontwikkeld. Van de ruim 3.000 woningen wordt zelfs 60% in de betaalbare categorie gerealiseerd (circa 30% sociale huur en 30% middeldure huur en koop (10% huur en 20% koop). Met het invoeren van de zelfbewoningsplicht voorkomen we de opkoop van woningen door beleggers.
Het jaar 2021 heeft ook in het teken gestaan van de participatie rondom ’t Vlak in het centrum, waarin omwonenden en bewoners hun input konden geven, zodat er een breed gedragen verbeterd ontwerp tot stand is gekomen.
Ter verbetering van het centrum van Carnisselande is gestart met de herinrichting van het Havenhoofd, waarbij met name het klimaatadaptief inrichten van het plein één van de leidende principes is.
In het najaar van 2021 is de Visie voor de ontwikkeling van het natuurgebied in de Zuidpolder vastgesteld. We gaan dit gebied in samenspraak met de eigenaren, agrarische ondernemers en belanghebbenden verder ontwikkelen.
In het centrum, in de voormalige politiepost aan de Maasstraat, is een tweede veiligheidspost gerealiseerd, ter uitbreiding van de veiligheidspost in Carnisselande. We zijn hiermee zichtbaar in de wijk en verhogen het niveau van toezicht en handhaving op straat.
Aanvullend op het collegeprogramma is geïnvesteerd in de sociale en verkeersveiligheid. Na de totstandkoming van het plan is in 2021 met de uitvoering gestart. Daarbij is onder meer gewerkt aan verkeersveiligere ontwerpen voor de Boerhaavelaan, Dudokdreef, Leedepad, Mr. Lohmanstraat en de oversteek van de tram bij de Zuidersingel.
Er zijn aanbestedingstrajecten gestart voor het plaatsen van camera’s. Camerabeelden van passanten zullen in de toekomst kunnen worden gebruikt om daders van strafbare feiten, waaronder fietsendiefstallen, op te sporen. Per eind 2021 is er op acht scholen in onze gemeente sprake van camerabewaking op schoolpleinen.
We hebben hard gewerkt aan de verdere verduurzaming van eigen gemeentelijk vastgoed. Het is aanvullend ook gelukt om verduurzaming van ander vastgoed te stimuleren. In samenwerking met de Onderwijsgroep Zuid-Hollandse Waarden komen op de daken van vier Barendrechtse scholen ruim 750 zonnepanelen.
Samen met partners is gewerkt aan het uitwerkingsprogramma Circulaire Economie en Voedsel dat begin 2022 door het college is vastgesteld. Onze ambitie is om als samenleving in 2050 volledig circulair te zijn. Denk hierbij aan het hergebruiken van materialen, het repareren van spullen en tweedehands kopen. Daarnaast is de ambitie om voedselverspilling te verminderen en voedingspatronen te verduurzamen. Ook werken we aan duurzaam en circulair inkopen in onze organisatie. In de toekomst worden bijvoorbeeld bij bouwprojecten steeds vaker grondstoffen opnieuw ingezet of wordt met gerecycled materiaal gewerkt.
We hebben nadrukkelijk aandacht besteed aan kwalitatief mooi en meer groen, zoals door het bijplaatsen en vervangen van bomen en een aangepast maaibeleid. In aanvulling op het collegeprogramma is een eerste Tiny Forest aangelegd bij basisschool de Trinoom. Twee andere Tiny Forests zijn voor 2022 gepland bij de scholen de Draaimolen en Smitshoek. Ook zijn er ruim 100 kwalitatief hoogwaardige bomen aangekocht. Op de Bachlaan zijn 62 van deze ‘groene parels’ geplant. De gemeente participeert inmiddels in het EU-plan Life Terra waarmee, in samenwerking met een ondernemer nabij het Hockeyveld, 1.000 jonge bomen zijn aangeplant.
We hebben natuurspeelplaats De Bongerd aangelegd op de voormalige fietscrossbaan. Wij zijn er trots op dat we vanaf de visie tot aan het definitieve ontwerp alles samen met de bewoners en toekomstige gebruikers bedacht hebben. Ook hebben we hiermee invulling gegeven aan de wens van kinderen van de Open Limonade bijeenkomsten voor een plek waar jong en oud elkaar kunnen ontmoeten.
In 2021 is er ook gestart met het project ‘Goede Buur’. Dit project is vormgegeven in samenwerking met het Platform Statushouders. Statushouders worden gekoppeld aan buddy’s en samen ondernemen zij activiteiten.
De resultaten van het nieuwe afvalbeleid zijn goed. In 2021 zijn veel inspanningen verricht om de hoeveelheid restafval nog verder terug te dringen (2021: 167,8 kilo per inwoner, 2020: 185,5 kilo per inwoner). De verzamelcontainers uit de locatieplannen zijn (bij)geplaatst, zodat inwoners hun afval gemakkelijk gescheiden aan kunnen bieden. Ook zijn kaartlezers geïnstalleerd op de bestaande verzamelcontainers, om deze klaar te maken voor de invoering van het variabel tarief. Illegale afvalbijplaatsingen in en rond afvalcontainers komen regelmatig voor en zullen integraal bij de bron worden aangepakt door gedragsbeïnvloeding. Ook is de Ja-sticker ingevoerd in 2021, waarmee papierverspilling en milieubelasting worden tegengegaan
Met de MKB-deal ‘verkenning reststromenhub’ hebben we €125.000 binnengehaald om juist startups en scale-ups te kunnen matchen aan de restromen van het AGF-cluster Dutch Fresh Port. Met ‘Fruity King’ is een innovatiecentrum gecreëerd met de functie om startups te herbergen. Ook is vanuit Dutch Fresh Port een ontwikkelstrategie voor campusfuncties ontwikkeld.
Met de begroting 2022 hebben we de subsidies geïndexeerd en het subsidieplafond verhoogd. Doordat we dit een aantal jaren hadden nagelaten, begon dit te knellen bij onze maatschappelijke partners (sport, cultuur en maatschappelijk werk) waarmee wij een subsidierelatie hebben. Met de verhoging wordt het voor onze partners weer gemakkelijker om de maatschappelijke doelstellingen te bereiken. Het belang van de hospice is erkend door een gemeentelijke subsidie. Ook is de huishoudelijke hulp effectiever ingericht. Inwoners hebben nu recht op een vast aantal uren hulp. Zo is het duidelijk voor onze inwoners waar zij recht op hebben en dit heeft geleid tot toegenomen tevredenheid.
Bij de start van de ondersteuning aan gedupeerde toeslagenouders in maart 2021 heeft een ’bel-team’ contact opgenomen met alle bij de belastingdienst aangemelde gedupeerden binnen Barendrecht. Er is een luisterend oor geboden aan deze ouders en geïnventariseerd welke van hen meer hulp nodig hadden. Per maart 2022 zal een speciaal hulpteam Toeslagenaffaire van start gaan, waarvan ook een ervaringsdeskundige lid is. De medewerkers van het hulpteam gaan deze inwoners ondersteunen bij al hun vraagpunten. Belangrijk is dat de medewerker samen met de inwoner kijkt wat er nodig is om het vertrouwen in de overheid (voor zover mogelijk) terug te krijgen.
Het verzorgingshuis Borgstede wordt de komende jaren volledig vernieuwd en blijft daarmee voor Barendrecht behouden. Het doel is daarbij om het dienstencentrum uit te laten groeien tot de social hub van de wijk, het zal de spil gaan vormen in het (zorg-) netwerk voor ouderen in de wijk. De gemeenteraad heeft inmiddels ingestemd met een plan voor de invulling van de ontmoetingsruimte in het dienstencentrum Borgstede en het social hub concept voor de hele wijk rondom Borgstede.
Financieel perspectief
Het saldo van de begroting van 2021 laat het volgende verloop zien. Na vaststelling van het dekkingsplan met daarin de bezuinigingskeuzes, was er bij aanvang van het begrotingsjaar 2021 sprake van een tekort van €1.472.300. Bij de 1e tussenrapportage was het verwachte tekort €4.158.700. Het saldo na de 2e tussenrapportage was begroot op een tekort van €3.671.600. De stijging tussen de 1e en 2e tussenrapportage komt met name door het positieve effect van de meicirculaire 2021.
Het saldo van baten en lasten is in de jaarrekening uitgekomen op een positief jaarresultaat van €1.900.690. De mutaties na de 2e tussenrapportage hebben per saldo een voordeel opgeleverd van €5.572.290. In de saldoverklaring wordt nader ingegaan uit welke belangrijkste mee- en tegenvallers het uiteindelijke saldo is opgebouwd, waarvan de septembercirculaire met ruim €1,5 miljoen het grootste voordeel oplevert. De overige afwijkingen worden in de programma’s toegelicht bij het onderdeel ‘Wat heeft het gekost’?
Leeswijzer
Het jaarverslag gaat in op de belangrijkste gemeentelijke activiteiten in 2021 en bestaat uit de programmaverantwoording en de paragrafen. De paragrafen geven een dwarsdoorsnede van de jaarstukken. Hieraan zijn het jaarverslag duurzaam inkopen en de corona rapportage toegevoegd. Daarna is de jaarrekening opgenomen met de balans, het overzicht van baten en lasten, rechtmatigheid, wet normering topinkomens, specifieke uitkeringen (SISA), incidentele baten en lasten, gerealiseerde baten en lasten per taakveld en de investeringen. Als laatste zijn bijlagen opgenomen, de rapportage Interbestuurlijk Toezicht, staat van reserves en voorzieningen en de subsidiestaat.